Circulaire woningbouw stimuleren met welstandscriteria
Door middel van welstandscriteria kan het gebruik van biobased of hergebruikte materialen worden voorgeschreven.
Hoe kunnen welstandscriteria circulaire woningen bevorderen?
Het toezicht op welstand verloopt via het omgevingsplan. Welstandseisen neem je dus op in het omgevingsplan. Bij het opnemen van welstandscriteria in het nieuwe omgevingsplan kun je:
- een houten, groene of een natuurlijke uitstraling verplicht stellen door biobased of hergebruikte materialen voor te schrijven als te gebruiken materiaal.
- Concrete voorbeelden zijn: groene gevels, groene daken en een natuurlijke erfafscheiding;
Sturen op een uiterlijk dat het hergebruik van materialen stimuleert, of het behoud van gebouwen en materialen (denk aan oud metselwerk, bepaald uiterlijk van bouwstijlen, of monumentale elementen die aansluiten bij beschikbare materialen, zoals industriële uitstraling, minder afgewerkte gevels.) - - Een minder vergaand alternatief - Al de welstandscriteria analyseren en zo nodig aanpassen, zodat biobased en circulaire materialen niet worden afgewezen op basis van het welstandsbeleid.
Hoe kan de adviescommissie circulaire woningbouw bevorderen?
De adviescommissie toetst of een vergunningaanvraag voldoet aan het welstandsbeleid en geeft daarover advies aan het bevoegd gezag. De adviescommissie kan ook een bredere verantwoordelijkheid krijgen bij de beoordeling van vergunningaanvragen, zoals ook het adviseren over de duurzaamheid van het (ver)bouwproject. Door deskundigheid in de adviescommissie te organiseren, kun je dus zorgen dat circulariteit wordt meegenomen bij de toetsing van de vergunningaanvraag.
Om duurzaamheid en het gebruik van circulaire materialen in bouwprojecten te vergroten, is het dus belangrijk dat gemeenten voldoende commissieleden aanstellen met diepgaande betrokkenheid, ervaring en expertise op circulariteit/duurzaamheid. Dat kunnen bijvoorbeeld mensen zijn met aantoonbare ervaring en expertise op het gebied van biobased bouwen, ecologie en/of klimaatadaptatie.
Uit de praktijk
In het welstandsbeleid kunnen uitgangspunten van toetsing door de adviescommissie worden opgenomen voor circulair bouwen en voor welstandsvrij bouwen.
Circulair bouwen
Het belang van circulair bouwen is groot. In de eerste plaats vanwege de nationale en internationale doelstellingen om in 2030 50% minder primair materiaal te gebruiken. Daarnaast geldt de doelstelling om dan 55% minder broeikasgassen uit te stoten en in 2050 geen primair materiaal meer te gebruiken en klimaatneutraal te zijn. Er zal dus ook anders gebouwd moeten worden. Om circulair bouwen te bevorderen wordt als uitgangspunt gehanteerd dat bij de materiaalkeuze zoveel mogelijk gebruik moet worden gemaakt van duurzame of hergebruikte materialen.
Het is mogelijk een beoordelingsregel op te nemen om daardoor af te kunnen wijken van de welstandscriteria, zodat duurzame oplossingen gerealiseerd kunnen worden. Zie voorbeeld van gemeente Amsterdam.
Welstandsvrij bouwen
In het welstandsbeleid van de gemeente Amsterdam staat dat van de welstandscriteria kan worden afgeweken, als die in de weg staan bij het realiseren van een duurzame voorzieningen. Een vergunning voor een bouwactiviteit kan dan alsnog verleend worden.
Juridische toelichting
Welstandscriteria waren voorheen te vinden in de welstandsnota. Door de nieuwe Omgevingswet (Ow), gelden de bepalingen uit de welstandsnota als beleidsregels. Welstandscriteria kunnen in het omgevingsplan worden opgenomen (artikel 4.19 Ow). In beleidsregels kan de uitleg over toepassing van welstandscriteria worden opgenomen.
Voorwaarden
- Welstandseisen gaan over het uiterlijk van gebouwen en kunnen niet zien op bouwtechnische eisen. Dat is in strijd met het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
- Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen alsnog verlenen bij een negatief advies van de welstandscommissie en het advies naast zich neerleggen.
- Beleidsregels zijn bindend voor gemeenten. Alleen in uitzonderingsgevallen kan van de beleidsregels worden afgeweken. Dat moet dan gemotiveerd worden. (artikel 4:84 Algemene wet bestuursrecht).
| Rechtsgebied | Publiekrecht > Omgevingsrecht |
| Citeertitel | Omgevingswet |
| Artikel | 4.19, 17.9 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |